Het lijkt een makkelijke vraag. In deze blog ga ik je uitleggen waarom het antwoord op deze ogenschijnlijk eenvoudige vraag verre van simpel is.
Vaak zie je het op de kaartjes bij je plant staan: 1x per week water geven. Ik zie het ook regelmatig bij de beschrijvingen in webshops staan. Het is heel begrijpelijk dat we op zoek zijn naar een vast recept om onze planten gelukkig te maken maar ze zijn in de praktijk niet zo zwart/wit als deze adviezen doen lijken.
Want: mijn plant die 1x per twee weken water nodig heeft, kan bij jouw misschien wel iedere week een gietbeurt willen. De waterbehoefte hangt af van verschillende dingen. Ik zal ze hieronder benoemen.
Licht
Wanneer je twee dezelfde planten hebt en er 1 op een lichte plek zet en de ander op een wat donkerder plek, dan zul je merken dat de ene sneller uitdroogt dan de ander. Je kunt vast wel raden welke dit is. Juist, die op de lichte plek.
Fotosynthese
Want hoe zat het ook alweer? We hebben het allemaal geleerd in de biologie lessen op school. Fotosynthese: Water + kooldioxide + licht = glucose + zuurstof
Wat is de natuur toch fascinerend. Een plant maakt dus zijn eigen voedsel (glucose) en zuurstof uit water, kooldioxide en licht.
Fotosynthese: water + kooldioxide + licht = glucose + zuurstof
Terug naar het waterverbuik van een plant. Dit heeft alles te maken met fotosynthese. Licht is energie en dus hoe meer licht, hoe meer energie je plant krijgt om de glucose- en zuurstoffabriek te laten draaien. De bladmondjes zullen bij meer licht, meer kooldioxide op gaan nemen en de wortels zullen meer water naar het blad brengen. Zo maakt de plant meer glucose, voeding om te groeien.
Andersom werkt dit natuurlijk ook. Bij minder licht (minder energie) gebruikt de plant minder kooldioxide en minder water. Hij produceert minder glucose waardoor hij minder voeding heeft om te groeien.
Dit is dus ook precies waarom een plant in een donker hoekje bijna niet groeit of zelfs doodgaat. En precies waarom onze planten in het voorjaar en de zomer, wanneer de dagen lang zijn, het snelst groeien.
Dit betekent dat je plant op precies dezelfde plek gedurende het jaar een andere waterbehoefte heeft. In het voorjaar en de zomer werkt de fabriek door veel licht heel hard en heeft je plant meer dorst. In de herfst, wanneer de dagen korter worden, gaat dezelfde plant veel minder water gebruiken omdat de fabriek minder energie krijgt om hard te kunnen werken.
Hier zul je de watergift op aan moeten passen en hier gaat het dus mis wanneer je je planten water geeft volgens een vast schema van bijvoorbeeld 1x per week. Wanneer de dagen korter worden en je plant minder energie krijgt, zal de fabriek langzamer gaan werken. Er is minder water nodig. Wanneer je toch 1x per week water aan blijft vullen, geef je je plant meer water dan hij kan verwerken. De aarde blijft te nat en wortelrot ligt op de loer.
Temperatuur
Iedere plant heeft een bepaalde temperatuur met een boven- en een ondergrens waarin hij goed groeit. Wanneer de temperatuur beneden de ondergrens komt, zal hij niet meer groeien en dus heel weinig water gebruiken.
Wanneer het te warm wordt voor een plant, dan zal hij water gaan verdampen om zichzelf te koelen.
Dit betekent dus dat de plant in je koele slaapkamer minder water nodig heeft dan die in je verwarmde woonkamer. Of misschien is dit in de zomer wel andersom.
Luchtvochtigheid
Heb je een vochtig of een droog huis? Dit maakt verschil in hoe vaak je plant water nodig heeft. Bij een lage luchtvochtigheid verdampt het blad van planten meer water en hij zal dit aan proberen te vullen vanuit de wortels. Wanneer je de luchtvochtigheid verhoogt zal je plant minder vaak water nodig hebben omdat hij het water minder snel kwijt raakt aan de lucht.
Je plant in de badkamer zal daarom minder vaak water nodig hebben dan dezelfde plant in je woonkamer.
Groeimedium
Staat je plant in gewone potgrond? Of is de potgrond vermengd met bijv. bark en perliet? Gebruik je pon of hydrokorrels? Het ene groeimedium droogt sneller uit dan het andere. Hierop zul je de watergift moeten aanpassen. Aan de andere kant, kun je het groeimedium ook aanpassen aan de waterbehoefte. Wanneer ik merk dat een plant heel vaak water nodig heeft, dan geef ik hem een groeimedium dat minder snel uitdroogt en andersom werkt het natuurlijk ook.
Pot
Ook het soort pot heeft invloed op hoe vaak je plant water nodig heeft. Het maakt veel verschil of je een terracotta pot of een geglazuurde pot gebruikt. Terracotta heeft een poreuze structuur waar water door verdampt. Een plant in een terracotta pot heeft daardoor vaker water nodig dan een plant in een geglazuurde of plastic pot.
Of je pot wel of geen drainage gat aan de onderkant heeft is ook erg belangrijk. Mijn advies is om altijd een pot met drainage te gebruiken. Bij een dichte pot is het echt heel lastig om in te schatten hoeveel water je per keer moet geven. Doordat het overtollige water er niet uit loopt heb je kans dat de aarde te lang nat blijft waardoor de wortels kunnen gaan rotten.
Naast materiaal speelt ook de grootte van de pot een rol. Een plant in een ruime pot heeft minder vaak water nodig dan dezelfde plant in een kleinere pot. Een plant in een te kleine pot heeft heel vaak water nodig. Dan is het slim om voor een maatje groter te gaan. Maar kijk wel uit dat je niet een té grote neemt, dan heb je kans dat de aarde te lang nat blijft en de wortels gaan rotten. Vaak is 1 potmaat groter het beste.
Maar hoe vaak heeft mijn plant nou water nodig?
Dat hangt dus af van de volgende factoren:
- De standplaats
- De temperatuur
- De luchtvochtigheid
- Het soort groeimedium
- Het soort pot
In plaats van een tijd te verbinden aan je waterschema, kun je beter goed naar je planten kijken. Als je goed oplet en goed voelt kun je namelijk zien wanneer het weer tijd is voor een gietbeurt.
Kijken
Door te kijken kun je vaak zien of je plant wel of geen water nodig heeft. Dunnere bladeren gaan dan slap hangen of opkrullen en stevige bladeren zullen minder stevig aanvoelen wanneer ze dorst hebben. Het is beter voor je plant om water te geven net voordat dit gebeurt maar over het algemeen is het beter om iets te laat dan iets te vroeg je gieter te pakken. De schade van te weinig water is namelijk meestal gemakkelijker op te lossen dan schade veroorzaakt door te veel water.
Voelen
Staat je plant in gewone potgrond, steek dan regelmatig je vinger in de aarde. Als je weet wat de waterbehoefte van je plant is, dan kun je hieraan voelen wanneer je water moet geven. Om te weten wat die waterbehoefte is, is het belangrijk om te weten wat de natuurlijke groeiomstandigheden zijn. Een plant die in het wild in moerasgebieden groeit zal vaker water nodig hebben dan een plant uit de woestijn. Over het algemeen kun je zeggen dat planten met dunne bladeren graag wat vochtiger staan dan planten met dikke bladeren. Een vetplant laat je bijvoorbeeld helemaal uitdrogen tussen twee gietbeurten en een Begonia geef je weer water wanneer de aarde nog licht vochtig aanvoelt. Hou er wel rekening mee dat de aarde onderin de pot langer nat blijft dan bovenin de pot. Een watermeter kan een handig hulpmiddel zijn om te weten wanneer je water moet geven. Dit apparaat steek je in de aarde waarna je af kunt lezen of je groeimedium droog, vochtig of nat is. Een watermeter werkt echter alleen in gewone potgrond. In pon of bark heb je er niks aan.
Een andere manier om ‘te voelen’ is je pot optillen. Een plant die water nodig heeft voelt lichter aan dan eentje die net water heeft gehad.
Kijken en voelen combineren
Door te kijken naar je plant en de aarde te voelen kun je dus aflezen wanneer je water moet geven maar het is wel belangrijk om het kijken en het voelen te combineren. Een slap hangende plant wil niet altijd zeggen dat hij water nodig heeft. Voel dan ook even aan de pot. Voelt die nog zwaar wanneer je hem optilt en is de aarde nog nat of vochtig, dan is er iets mis. Waarschijnlijk heb je dan te veel water gegeven en is het zaak om je plant uit de pot te halen en deze te controleren op wortelrot. Hangt je plant een beetje slap, voelt de aarde droog aan de is de pot licht wanneer je hem optilt dan kun je met een gerust hart water geven.
Van proberen kun je leren
Weten hoe vaak en hoeveel water je planten nodig hebben is echt niet altijd makkelijk maar door het gewoon te doen en niet bang te zijn om fouten te maken leer je heel veel. Ja, er zal misschien af en toe eentje dood gaan doordat je te veel of te weinig water hebt gegeven maar juist deze fouten zijn je beste leerschool. Het aantal slachtoffers dat onder mijn zorg is gevallen is zeker niet op 2 handen te tellen (en ook niet op 4). Durf fouten te maken en ga lekker uitproberen!
Handigheidjes om het water geven makkelijker te maken
Persoonlijk hou ik erg van hydrocultuur en staan veel van mijn planten in pon of kleikorrels. Ook gebruik ik af en toe een wick. Lees er meer over via onderstaande links:
